Ik gooi ze maar meteen op tafel… Ballen. Ik bedoel dan niet de ballen waar je mee kan spelen maar ik heb het over de ballen die reuen bij de creatie van moeder natuur hebben meegekregen. En waar wij fokkers met heel veel spanning op zitten te wachten bij de puppen van af een week of 4. Die knikkers die een reu een reu maken.  

Verbaasd ben ik dan ook altijd dat pupkopers op fora zo makkelijk praten over castreren, (ook voor teven), vaak nog voor het eerste levensjaar. Blijkbaar is het voor veel mensen een standaard procedure om nog jonge reuen (en teven) nog voordat ze zijn uitgegroeid te ontdoen van een invloedrijk en essentieel lichaamsdeel. Het zijn er twee natuurlijk, maar je begrijpt wat ik bedoel. Een trend die vanuit de USA is komen overwaaien, waar om reden van geboortebeperking  dit beleid flink is gestimuleerd. Toch zijn er nogal wat bezwaren tegen het vroeg castreren van honden. En dat we op zijn minst voorzichtig en kritisch moeten blijven bij het volgen van deze trends.

Uit de uitkomsten van het boxer onderzoek blijkt dat ruim 51% zijn boxerreu heeft gecastreerd! En bij het merendeel is dit gedaan voor het eerste jaar. En 43% geeft als reden aan dat dit gedaan is vanwege het gedrag. “Daar wordt hij lekker rustig van”. Maar ook redenen als sloopgedrag en wild gedrag…. Maar als stip op 1 staat dominantie… Ook al weten de meeste mensen niet wat dit precies inhoudt, en wordt dit etiket te pas en te onpas gebruikt,  staat dominantie gelijk aan zelfverzekerd zijn. En wat is daar mis mee? In al deze gedrags redenen mag je je als eigenaar gaan afvragen was een boxer wel geschikt voor mij. Want eerlijk, al deze gedragingen maken een boxer een boxer, en wellicht was een goede begeleiding via een hondenschool een betere oplossing geweest. Castreren is geen wondermiddel op alle problemen die bij een jonge hond en opvoeding horen. 

Bij de teven is dit zelfs nog meer, een kleine 70% wat is “geholpen”. Opvallend is dat de reden bij de teven de gezondheid het meeste is genoemd. Ruim 40% heeft een reden genoemd die veel overeenkomen. Te denken is aan geen nestje willen en voorkomen van schijnzwangerschap of tumoren. Maar bovenaan staat met ruim 35% voorkomen van de loopsheid…..  en dat verbaasd mij. Vooral als je weet dat ook in deze groep de teven merendeels voor het eerste jaar en zelfs voor de 6 maand! worden gecastreerd om maar te voorkomen dat men er een beetje
“ongemak” van heeft?

Veel van deze eigenaren volgen het advies van hun dierenarts op, en dat zou ook moeten, deze heeft er voor gestudeerd. Maar recente onderzoeken hebben aangetoond dat de informatie die de meeste dierenartsen geven niet volledig is. Daarom heb ik hieronder enkele feiten staan die je kunnen helpen bij het maken van een weloverwogen keus.

Voor alle duidelijkheid: met ‘castratie’ wordt hier bedoeld het verwijderen van de testikels of de eierstokken. Als ik het over gecastreerde honden heb, dan heb ik het dus zowel over reuen als teven.

Een gecastreerde hond heeft een verhoogd risico om incontinent te worden. Dat komt omdat het vroeg castreren van reuen en teven leidt tot relatief onderontwikkelde uitwendige geslachtsdelen, zoals de penis en de vulva. Dit kan ontstekingen van de voorhuid en de huid rond de vulva tot gevolg hebben. Door uitgebreid wetenschappelijk onderzoek is tevens aangetoond dat het vroeg castreren van teven, maar hoogstwaarschijnlijk ook van reuen een grotere kans op de zogenaamde castratie onzindelijkheid met zich meebrengt.

De geslachtshormonen die worden geproduceerd in de eierstokken (teef) of testikels (reu) van de hond spelen een belangrijke rol bij de groei. Zo is in een aantal studies aangetoond dat bij vroege castratie de botten langer doorgroeien dan bij een intacte hond of een hond die op latere leeftijd gecastreerd wordt. Een hond die op jonge leeftijd gecastreerd wordt, zal dus langere maar lichtere botten krijgen. Het is niet zo moeilijk om te bedenken dat dit soort structurele veranderingen in de bouw van het skelet ook gevolgen kunnen hebben voor de gezondheid van het bewegingsapparaat. En daarmee een grotere kans hebben op een voorste kruisbandlaesie en de ontwikkeling van heupdysplasie

Een teef die vóór de 2e loosheid gecastreerd wordt, heeft een veel kleinere kans op het ontwikkelen van tumoren in de melkklieren op latere leeftijd in vergelijking met een intacte teef of een teef die op latere leeftijd wordt gecastreerd. Maar wat betreft de invloed op het ontwikkelen van andere tumoren horen we andere, minder positieve geluiden met betrekking tot het vroeg castreren van honden. 

Zo zou de kans op het voorkomen van een hemangiosarcoom (een relatief veel voorkomende tumor die o.a. voorkomt in het hart en de milt bij honden) groter zijn bij gecastreerde honden dan bij niet gecastreerde honden. Er zijn twee studies waaruit blijkt dat (vroeg) gecastreerde honden meer kans hebben op het ontwikkelen van botkanker (osteosarcoom). Er is ook gerede twijfel of het castreren van reuen, op welke leeftijd dan ook, de kans op het ontstaan van prostaatkanker verkleint. Door sommige mensen wordt dit gunstige effect van castreren echter wel geclaimd. Dit betekent overigens niet dat castratie van een reu met een bestaand chronische prostaatproblemen (-ontsteking, -vergroting, etc.) zinloos is!

Veel hondeneigenaren denken dat hun hond rustiger en veel gemakkelijker wordt in de omgang na een castratie. Dit is echter niet zo zwart/wit als de meeste mensen wel denken! Bepaalde vormen van ongewenst gedrag, waaronder vooral angst gerelateerde problemen zouden juist vaker voorkomen bij (vroeg) gecastreerde honden vergeleken met intacte honden. Vooral bij reuen met een angstig en onzeker karakter kan castratie leiden tot regelrechte angst agressie. Ook op latere leeftijd schijnt er verschil te zijn in de achteruitgang van de cognitieve functies (dementie achtige verschijnselen) tussen gecastreerde reuen en intacte reuen.

Een gecastreerde hond wordt sneller te dik, dat weet bijna iedereen. Mogelijk heeft dat iets te maken met de verminderde werking van de schildklier na castratie. In ieder geval is aangetoond, dat castratie de kans op een te traag werkende schildklier duidelijk vergroot!

Er zijn redenen genoeg om, als we gewoon logisch redeneren, aan te nemen dat het op jonge leeftijd castreren van honden nogal wat gevolgen heeft voor de ontwikkeling van een hond. Zowel op het lichamelijke als op het psychische vlak.

En laten we het vraagstuk eens van de andere kant bekijken: is het nou echt zo’n probleem om even te wachten met een eventuele castratie? Er zijn, denk ik, maar weinig mensen die een loopse teef echt niet uit de buurt van een reu kunnen houden gedurende een periode van 3 weken.

En schijnzwangerschap is geen ziekte! het is een volkomen normaal en is voor de honden een volledig instinctief en volgens het brain noodzakelijk iets om te overleven in een roedel.
In het wild levende wolven en honden krijgen de hoger geplaatste teven nesten, zouden deze teven geen of te weinig melk hebben, of hen zou iets overkomen dan zouden de pups verhongeren. Daarom werden de andere teven schijnzwanger, zodat ook deze melk gingen produceren om te helpen bij het voeden van de pups.

Vaak volstaat het terugbrengen van het voer, en het meer aanbieden van afleiding (spelletjes en wandelingen) al om de melkproductie te laten afnemen.

De boodschap die ik wil overbrengen is dan ook deze: Zie het castreren van de hond niet als iets dat “zo hoort” of als iets wat je hoe dan ook moet laten doen. Als de hond een normale cyclus heeft, de loopsheid volledig normaal verloopt, en een reu heeft geen onrustige binnenbal of vergroot prostaat, dan is er geen reden om de hond te laten opereren. Het is natuurlijk ook min of meer de plicht van een hondeneigenaar om beperkt ongemak te accepteren, zonder daar onmiddellijk op in te grijpen. We moeten niet onderdelen “slopen” voor ons eigen gemak of om een klein beetje meer zekerheid te hebben voor de toekomst.

Overweeg goed wat de voordelen en nadelen zijn van het  castreren van de hond en als je besluit om hem of haar te laten castreren, doe het dan niet te vroeg! Wacht in ieder geval tot de hond uitgegroeid en uit ontwikkeld is, zowel op het lichamelijke als op het psychische vlak. Pas dan is de keus ook weloverwogen en bewust te maken. 

Castreren – Steriliseren – Voor en tegens zorgvuldig tegen elkaar afwegen!

Weet je het nog niet zeker, overweeg dan eerst een chemische castratie.

Heb je vragen of moeite om een juiste keus te maken, vraag mij gerust! Vaak zijn er alternatieve mogelijkheden of kun je een gedragsprobleem ook anders aanpakken vaak zonder te snijden.

Op een rijtje;

Voordelen van castratie van de reu kunnen zijn:

  • het risico op testikelkanker wordt met iets minder dan 1% verkleind;
  • het risico op niet aan kanker gerelateerde prostaatproblemen wordt verkleind;
  • het risico op peri-anale fistels wordt verkleind;het risico op diabetes wordt misschien verkleind.

De gegevens hierover zijn echter niet doorslaggevend;

Als nadelen van de castratie van de reu kunnen worden genoemd:

  • verhoogd risico op botkanker bij castratie op jonge leeftijd;
  • verhoogd risico op hart tumoren;
  • verdrievoudigd risico op hypothyreoïdie; Hypothyreoïdie is een tekort aan schildklierhormonen
  • verhoogd risico op ‘geriatric cognitive impairment’ d.w.z. achteruitgang van het waarnemingsvermogen op oudere leeftijd;
  • verdrievoudigd risico op vetzucht met alle daaraan verbonden gezondheidsproblemen;
  • vier keer zoveel risico op prostaatkanker;
  • verdubbeld risico op kanker van de urinewegen;
  • verhoogd risico op schadelijke reacties op vaccinaties.

Voordelen van sterilisatie van de teef zijn:

  • aanzienlijke verlaging van het risico op mammatumoren mits voor de leeftijd van 2,5 jaar gesteriliseerd;
  • het risico op pyometra, ( baarmoederontsteking) dat maar bij ongeveer 23% van de niet-gesteriliseerde teven voorkomt, wordt praktisch uitgesloten;
  • het risico op perianale fistels wordt verkleind; Peri-anaal fistels zijn het beste te omschrijven als gaatjes / gaten die ‘zo maar’ in de huid rond de anus vallen.
  • het heel kleine risico, minder dan of gelijk aan 0,5%, op tumoren van de baarmoeder, baarmoederhals en eierstokken wordt uitgesloten.

als nadelen kunnen worden genoemd:

  • indien sterilisatie plaatsvindt voordat de teef volwassen is, is er verhoogd risico op botkanker (osteosarcoom);
  • verhoogd risico op hemangiosarcoma van de milt en sterk verhoogd risico op hemangiosarcoma van het hart; Hemangiosarcoma is een maligne tumor die uitgaat van het bloedvat zelf of van cellen van de bloedvatwand.
  • verdrievoudigd risico op hypothyreoïdie  Bij hypothyreoïdie maakt de schildklier te weinig schildklierhormoon aan.
  • verdrievoudigd risico op vetzucht met alle daaraan verbonden gezondheidsproblemen;
  • sterilisatie-incontinentie bij 4 tot 20% van alle teven;
  • verhoogd risico op steeds terugkerende ontstekingen aan de urinewegen
  • verhoogd risico op afwijkingen aan de vulva, vaginale dermatitis en vaginitis, vooral bij teven die op zeer jonge leeftijd zijn gesteriliseerd;
  • verdubbeld risico op tumoren aan de urinewegen;
  • vergroot risico op botafwijkingen;
  • vergroot risico op schadelijke reacties op vaccinaties.

Meer is te lezen in het Engelstalige onderzoek van Laura J. Sanborn, M.S.
Long-Term Health Risks and Benefits Associated with Spay / Neuter in Dogs

One Comment

Comments are closed.